ਭਾਖੜਾ ਡੈਮ

ਭਾਖੜਾ ਡੈਮ ਸਤਲੁਜ ਦਰਿਆ ਦੇ ਪਾਰ ਇੱਕ ਠੋਸ ਗਰੈਵਿਟੀ ਡੈਮ ਹੈ ਅਤੇ ਉੱਤਰੀ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਪੰਜਾਬ ਅਤੇ ਹਿਮਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਦੀ ਸਰਹੱਦ ਦੇ ਨੇੜੇ ਹੈ। ਇਹ ਡੈਮ ਨੰਗਲ ਟਾਊਨਸ਼ਿਪ ਤੋਂ ਲਗਭਗ 13 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੀ ਦੂਰੀ ਤੇ ਹਿਮਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਦੇ ਬਿਲਾਸਪੁਰ ਜ਼ਿਲੇ ਦੇ ਭਾਖੜਾ ਪਿੰਡ ਦੇ ਨੇੜੇ ਇਕ ਖਾਈ ਤੇ ਸਥਿੱਤ ਹੈ। ਇਹ ਟੇਹਰੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਏਸ਼ੀਆ ਦਾ ਦੂਸਰਾ ਸਬ ਤੋਂ ਉੱਚਾ ਡੈਮ ਹੈ, ਜਿਸ ਦੀ ਊੰਚਾਈ ਲਗਭਗ 225.5 ਮੀਟਰ (740 ਫੁੱਟ) ਹੈ। ਇਸਦਾ ਸਰੋਵਰ, ਜਿਸਨੂੰ “ਗੋਬਿੰਦ ਸਾਗਰ” ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, 9.34 ਅਰਬ ਕਿਊਬਿਕ ਮੀਟਰ ਪਾਣੀ ਤੱਕ ਦਾ ਭੰਡਾਰ ਕਰਦਾ ਹੈ।

ਭਾਖੜਾ ਡੈਮ ਦੁਆਰਾ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ 90 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਲੰਮਾ ਜਲ ਭੰਡਾਰ 168.35 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਫੈਲਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ।

ਪਾਣੀ ਦੀ ਸਟੋਰੇਜ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ, ਇਹ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਦੂਜਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਸਰੋਵਰ ਹੈ। ਪਹਿਲਾ ਮੱਧ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਇੰਦਰਾ ਸਾਗਰ ਡੈਮ 12.22 ਬਿਲੀਅਨ ਸੀਯੂ ਮੀਟਰ ਦੀ ਸਮਰੱਥਾ ਵਾਲਾ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਜਵਾਹਰ ਲਾਲ ਨਹਿਰੂ ਨੇ ਇਸ ਨੂੰ ਰਿਜੌਰੈਂਟ ਇੰਡੀਆ ਦਾ ਨਵਾਂ ਮੰਦਰ ਕਰਾਰ ਦਿੱਤਾ ।

ਡੈਮ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਸੈਲਾਨੀਆਂ ਨੂੰ ਆਕਰਸ਼ਿਤ ਕਰਦਾ ਹੈ ਜੋ ਇਸਦੇ ਸਰੋਵਰ ਅਤੇ ਆਕਰਸ਼ਕ ਸਥਾਨ ਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ. ਗੰਗੂਵਾਲ ਅਤੇ ਭਾਖੜਾ ਬੰਨ੍ਹ ਵਿਚਕਾਰ ਦੂਰੀ ਲਗਭਗ 30-35 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਹੈ।

ਨੰਗਲ ਡੈਮ ਇੱਕ ਹੋਰ ਡੈਮ ਹੈ, ਜੋ ਭਾਖੜਾ ਡੈਮ ਦੇ ਡਾਊਨ ਸਟ੍ਰੀਮ ਤੇ ਹੈ। ਕਦੇ-ਕਦੇ ਦੋਵੇਂ ਡੈਮਾਂ ਨੂੰ ਭਾਖੜਾ-ਨੰਗਲ ਡੈਮ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਭਾਵੇਂ ਉਹ ਦੋ ਵੱਖਰੇ ਡੈਮ ਹਨ । 

ਕਿਵੇਂ ਪਹੁੰਚੀਏ: